Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararıyla 1974 yılında yerleşime kapatılan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) Gazimağusa şehrine bağlı Maraş’ın yeniden açılması için ilk adım, geçen yıl envanter çalışmaları yapılması kararıyla atıldı.
İkinci Kıbrıs Barış Harekatı sonrasında Türk ordusunun kontrolü sağladığı Maraş, adayı ikiye ayıran yeşil hat üzerinde kalması nedeniyle BMGK kararıyla 1974’te boşaltıldı ve iskana kapatıldı.
BMGK’nin aldığı 550 sayılı kararda, “Maraş’ın herhangi bir bölümüne kendi sakini dışındaki insanların yerleştirilmesi çabalarını kabul edilmez olarak niteler ve bu bölgenin BM yönetimine devredilmesi çağrısında bulunur.” ifadeleri yer aldı.
O dönemde meşhur otelleri ve sahiliyle dünyanın önde gelen turizm merkezleri arasında gösterilen Maraş’ın yeniden açılması için bulunulan girişimler sonuçsuz kalmıştı. Gazimağusa şehri sınırları içinde kalan ancak girişin yasak olduğu bölge, Ada’daki taraflar arasında yapılan müzakerelerde de defalarca masaya gelmiş hatta takasta kullanılması dahi görüşülmüştü.
“46 yıldır malına mülküne gidemeyen gidebilecek”
Geçen yıl 18 Haziran’da toplanan KKTC Bakanlar Kurulu bir karar alarak Maraş’ın yeniden açılması ve bunun için uzman bir ekibin bilimsel envanter çalışması yapması kararını duyurmuştu. Bu kapsamda Temmuz ayında KKTC Dışişleri Bakanı Kudret Özersay kente giderek envanter çalışmalarına katılırken Ağustos ayında ise Türk gazetecilerden oluşan heyetler bölgedeki çalışmaları yerinde izleyerek 46 yıl sonra bölgeye ayak basan az sayıdaki sivillerden oldular.
Çalışmaların sürdüğü günlerde Maraş’a ilişkin değerlendirmede bulunan KKTC Vakıflar İdaresi Genel Müdürü Benter “Lala Mustafa Paşa Kıbrıs’ı fethettiğinde parasını vererek bu bölgeyi satın almış ve kendi adına kurulan vakfa devretmiş. Bölgenin 300 yıl vakıflara ait olduğu konusunda pek çok bilgi ve belge var.” açıklamasında bulundu.
Kapalı Maraş’ın tamamının vakıf malı olduğunu söyleyen Benter, kentte ayrıca tapuları Abdullah Paşa ve Bilal Ağa vakıflarına ait yerler olduğuna da işaret ederek Ada İngiltere kontrolündeyken arazilerin vakıf kanununa aykırı şekilde el değiştirdiğini söyledi.
Özersay da konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Maraş’ta sadece vakıf mallarının değil kişilere ait mülkiyet haklarının da korunacağını bildirdi.
KKTC Başbakanı Ersin Tatar da hem Özersay’ın bu açıklaması ve BM kararlarına işaret ederek şunları kaydetti:
“Bizim düşüncemiz, oradaki mal ve mülklerin eski sakinlerine iade edilmesi şartıyla Maraş’ın açılmasıdır. Bu BM’nin kararına da ters düşmeyecektir. 46 yıldır malına ve mülküne gidemeyenler gidebileceklerdir. Maraş’ın açılmasından oradaki mal sahipleri memnuniyet duyacaktır.”
