Salgının başında Çin’den sonra en çok vaka görülen Güney Kore’de dün ilk defa iyileşen yeni vaka sayısı yeni koronavirüs vakası sayısını geçti. MERS salgınından ders alan Güney Kore 7 gün içinde koronavirüs testi geliştirip ülke çapında geniş bir laboratuvar ağı kurmayı başardı. Bu çaplı bir salgına hazır olmayan İtalya sağlık sistemi ise üç haftada çöktü. Hastaneler dolup taşarken doktorlar hasta seçmeye başladı.
Dünyayı sarsan koronavirüs salgını gelişmiş ülkelerde bile sağlık sistemlerinin aslında büyük felaketler karşısında hazırlıksız olduğunu ortaya koydu. Bunun en öne çıkan örneği Avrupa’da salgını en şiddetli yaşayan İtalya oldu. Güney Kore ise gerekli hazırlıklar ve önlemler alındığında ne denli büyük olursa olsun salgınların kısa zamanda dizginlenebileceğini ispatladı. Nitekim dün Güney Kore’de ilk vakanın ortaya çıktığı 20 Ocak’tan beri ilk defa iyileşen sayısı yeni koronavirüs vakası sayısını geçti. Dün 110 yeni vakanın tespit edildiği ülkede toplam vaka sayısı 7 bin 979. Öte yandan aynı gün içerisinde hastanede karantina altında tutulan 177 hasta taburcu edildi. Bu durum salgının Çin dışında da hız kaybetmeye başlamış olabileceği umutlarını yükseltti. Peki Güney Kore’nin mücadele yöntemleri neden örnek gösteriliyor? Güney Kore’de her gün 20 bin kişiye test uygulanıyor. Nüfusa kıyasla dünyada en yüksek test oranı burada. Ülke çapında 96 kamu ve özel laboratuvar ağı kuruldu. Laboratuvarda test sonuçları 5-6 saatte alınıyor. Güney Kore 17 gün içinde koronavirüs testi geliştirip ülke çapında geniş bir laboratuvar ağı kurmayı başardı.
Yetkililer, 2015’teki MERS (Orta Doğu Solunum Sendromu) salgınında edinilen tecrübenin ardından ders çıkarıldığını söylüyor. O salgında Güney Kore’de 36 kişi ölmüştü. Koronavirüs salgınında bu hazırlıkların önemli bir işlev gördüğü belirtiliyor. Güney Kore’de test kitleri bulmakta sıkıntı yaşanmıyor. Dört şirkete bu kitleri üretme lisansı verildi. Böylece haftada 140 bin test yapma kapasitesi yaratıldı. İtalya’nın durumu ise dünyada sağlık sistemlerinin ne kadar kırılgan olabileceğine örnek oldu. Üç haftadan az sürede virüs yüzünden kuzeyde hastaneler dolup taştı. İddialara göre doktorlar savaşta olduğu gibi ‘kimi kurtarsak’ diye hasta seçmeye başladı. Bu hafta İtalya karantinaya alınsa da uzmanlara göre bu geç kalınmış bir karardı. Salgın çoktan kontrolden çıkmış ve ülkenin kapasitesi aşılmış oldu. Sağlık malzemeleri eksik kaldı, koğuşlar yetmedi, birçok yer savaştaki gibi hasta alanına dönüştürüldü. Böylesine gelişmiş bir ülkenin büyük çaplı bir salgında ne kadar çaresiz ve hazırlıksız olduğu görüldü.
ÇİN İKİ GÜN ÜST ÜSTE TEKLİ RAKAMLARI GÖRDÜ
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon tarafından fonlanan Kanada merkezli şirket Medicago, Covid-19 aşısını geliştirdiklerini ve Amerikan İlaç ve Gıda İdaresi (FDA) onayını almaları halinde ayda 10 milyon aşıyı üretmeye başlayabileceklerini duyurdu.Bürokratik engeller ortadan kaldırılırsa aşının Kasım ayında hazır olacağı açıklandı.Aşının farkı ise proteinlerini geliştirmek için biyolojik reaktör olarak geleneksel tavuk yumurtası değil bitki kullanılması.
İlaç şirketleri kârlı görmediği için ABD’de koronavirüs türü virüslere karşı aşı geliştirme çalışmasının 2016’da durdurulduğu ortaya çıktı. Çalışmanın başındaki isimlerden Teksas Çocuk Hastanesi Aşı Geliştirme Merkezi’nden Dr. Peter Hotez, bu tür çalışmaları kamunun fonlaması gerektiğine dikkat çekti. Hotez, yıllar önce bir aşı geliştirmeye çok yaklaştıklarını ancak para bulamadıkları için çalışmayı yarıda bıraktıklarını söyledi. Hotez, “Çin’de yeni salgın ortaya çıktığında bu aşı hazır olabilirdi ve aşının etkinliğini test edebilirdik” dedi.
Salgının çıkış merkezi Çin ilk kez iki gün üst üste vaka sayısında tekli rakamları gördü. Salgının kaynağı Vuhan kenti dışında büyük fabrikalar yüzde 95’e varan kapasitede çalışmaya başladı. Dün can kaybı 3 bin 179’a çıktı. Son 24 saatte salgın nedeniyle 7 kişi hayatını kaybetti, 8 yeni Kovid-19 vakası saptandı.
Çin’in önde gelen epidemiyologlarından Cong Nanşan, virüsün Vuhan’da çıkmasının, virüsün kaynağının Çin olduğu anlamına gelmediği iddiasını öne sürdü. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü de Twitter’daki hesabından ABD’yi hedef alarak, ABD ordusunu virüsü Vuhan’a getirmekle itham etti. Çin’de ayrıca “ilk koronavirüs vakası geçen yıl aralıkta değil kasımda görülmüş olabilir” iddiası ortaya atıldı.
Nükleer faaliyetleri nedeniyle çok sert bir yaptırımla yaşayan İran’da koronavirüs ekonomiyi iyice çökertti. Ülke çok kısıtlı imkanlarla salgınla baş etmeye çalışırken İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif, BM’ye yaptırımları kaldırma çağrısında bulundu. Ülkede dün can kaybı 514’e yükseldi, vaka sayısı ise 11 bin 364’e çıktı. ABD’nin yaptırım listesine alınmaktan çekinen yabancı şirketlerin Tahran’la ticaret yapmaktan kaçınması, İran’ın sağlık malzemeleri ve ilaç ithalatını zorlaştırıyor. Ülke IMF’den 5 milyar dolar borç, ABD’den ise “hiç olmazsa ilaç amgarsonunun kalkmasını” istiyor. İran Genelkurmay Başkanlığı da çarşı, pazar, alışveriş merkezleri ile sokak ve caddeleri boşaltacaklarını açıkladı.
İtalya’dan sonra virüsün en kötü vurduğu Avrupa ülkesi İspanya. Teşhis konulan hastalarda ölü sayısı 120, vaka sayısı da 4 bin 200’e çıktı. Vakaların en yaygın olduğu özerk bölge Madrid oldu. Ölenlerin sayısının 58 olduğu bölgede 2 binin üzerinde vaka bulunuyor. Madrid özerk yönetiminin karantinaya alınması görüşülüyor. Katalonya’da, Barselona’ya bağlı olan ve 70 bin kişinin yaşadığı 4 belediye karantinaya alındı.
Bulgaristan’da, salgınının yayılmasını önlemek için 13 Nisan’a kadar olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. Virüsten ölen 66 yaşındaki kadının ailesinden 11 kişiye de Kovid-19 teşhisi konuldu. OHAL kararıyla ilgili ülkenin sınır geçişlerinin ve vatandaşların uluslararası yolculuklarının sınırlandırılması bekleniyor.
