Trabzon Maçka ilçesinde yer alan Altındere Vadisi’nde Karadağ eteklerinde bulunan tarihi Sümela Manastırı, Türkiye’nin önemli tarihi ve turistik mekanları arasında sayılıyor.
Manastırın, 22 Eylül 2015’te başlatılan restorasyon çalışmalarında birinci etap, coğrafi ve iklimsel koşulların zorluğuna rağmen bitirildi.
ZORLU ÇALIŞMA SONA ERDİ
Manastıra giden patika yollara duvar yapıldı, döşeme ve merdivenler ahşapla kaplandı, su kemerleri ve giriş bölümündeki kayalıkların yüzeyleri temizlendi. Dış avlu ve giriş bölümü yapıları arasında bulunan tuvalet, bilet gişesi ve su kemerlerinin restorasyonları da gerçekleştirildi.
Restorasyonda en zorlu görevleri 20 kişilik endüstriyel dağcı ekibi üstlendi.
Özel ekip, manastırın yapısını ve ziyaretçilerini tehdit eden kayaları tek tek yamaçtan aşağı düşürerek yamaçları temizledi. Kayalardan temizlenen sarp yamaçlar, çelik ağ örgüsüyle güvenliği artırıldı. Manastırın üstünde bulunan büyük kayalar kafesler içine alındı ve parçalandı. Parçalara ayrılan kayalar asansör sistemiyle aşağıya indirildi. Ziyaretçilerin güvenliği için 4 bin ton kadar kaya temizlendi. Türkiye’nin çeşitli yerlerinde baraj ve karayolu çalışmalarında da görevlendirilen özel ekip Sümela’da metrelerce yükseklikteki sarp kayalardan sarkarak çalıştılar.
CUMARTESİ AÇILIYOR
Sümela Manastırı’nın birinci avluya kadarki ilk kısmı 4 yıllık restorasyonun ardından cumartesi günü ziyarete açılacak.
Daha önce 18 Mayıs 2019’da gerçekleşeceği belirtilen açılış, elverişsiz hava koşulları sebebiyle çalışmalar aksayınca 25 Mayıs’ta ertelenmişti. Açılış, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Nadir Alparslan katılacak.
İkinci etap restorasyon çalışmalarında ise kilise ve sınıfların bulunduğu bölümdeki alanlarda kaya ıslahı ve temizlik çalışmaları gerçekleştirilecek. Daha sonra manastır içindeki kilise, sınıflar ve avlu kısmında restorasyon çalışmaları yapılacak.
7 YÜZYILDIR AYAKTA
13. yüzyılda inşa edilen manastır, 300 metre yükseklikteki kaya oyuklarında bulunuyor.
Sümela Manastırı’nda, hizmet birimleri, misafirhane, mutfak ve ayazmanın dışında 72 oda var.
Sümela Manastırı’nın yıllarca gündemde olan restorasyonu için çok sayıda restorasyon projesi hazırlandı. İlk olarak 2014 yılında harekete geçildi. Manastır ve civarındaki tesislere bakan yamaçlarda bulunan kayaların düşme tehlikeleri araştırıldı. Riskli bölgeler belgelendi. Endüstriyel dağcılık uzmanlarınca güvenlik önlemleri altında yamaç güzergâhlarından inişler gerçekleştirildi. İnişler sırasında, halihazırda askıda kalan kaya parçaları, değişime uğrayan kayaç yüzeylerinin tehlike arz ettiği saptandı. Ormanın eteğine uzanan kısımların ise bazı serbest bloklar ve orman döküntüleri arasında saklı durumda büyüklü küçüklü serbest taş parçaları bulundu. Ayrıca çatlaklardan yoğun su sızıntıları olduğu ve bu nedenle bazı bölgelerde malzeme boşalmalarının yaşandığı tespit edildi.
Yetkililer, ziyaretlerin restorasyon sırasında devam etmesini savunurken bilim insanları kayaların her geçen gün daha fazla riskli hale geldiğini belirterek manastırın ziyarete kapatılmasını talep etti.
Kayaların temizlenebilen kısımlarının temizlenmesi, temizlenmeyen kısımlarına ise önceleyici çelik ağ mekanizmalarının kurulması kararlaştırıldı.
TAMAMI 2020 SONUNDA AÇILACAK
Yaklaşık 1 yıl süren araştırma ve çalışmalardan sonra 22 Eylül 2015’te ziyarete kapatılan manastırda ziyaretçilerin can ve mal güvenliğini tehdit eden kaya düşmelerinin önüne geçmek restorasyon çalışmaları başladı.
Çalışma çerçevesinde jeolojik-jeoteknik bakımdan araştırılan kayaların güçlendirilmesine çalışıldı. Bu kapsamda kayaların yapılara zarar vermemesi için çelik iskele ile düzenek yapıldı. Ayrıca yük taşımada kullanılmak üzere yaklaşık 4 ton yük taşıyabilecek teleferikler kuruldu.
Geri kalan bölümlerin restorasyon çalışmalarının 2020 yılı sonunda tamamlanması bekleniyor.
Ayrıca restorasyonun ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın da Sümela Manastırı’nın Unesco Dünya Mirası Daimi Listesi’ne kaydettirmesi için girişimde bulunacağı öğrenildi.