Feryal Özel astrofizik dünyasında çığır açtı

Bir kara deliğini fotoğrafını çekmek için dünya büyüklüğünde teleskopa ihtiyaç duyulurken, Bouman’ın yazdığı algoritmayla 8 teleskopu birleştirmesi yetti.

Feryal Özel ise yönettiği ekiple birlikte elde edilen verileri işledi. Modelleme ve Analiz Çalışma Grubu ilk kara delik fotoğrafını ortaya çıkardı.

“İMKANSIZ GİBİ DÜŞÜNÜLÜYORDU”

Özel, kara delik fotoğrafını kariyerinin en önemli gelişmesi olarak nitelendirdi.

“Evrende, bir nesneyi daha, imkansız gibi düşünülse de insanoğlunun kaşif ruhu sayesinde görüntülemeyi başardıklarını”

Feryal Özel, kara delik imajının bir başlangıç olduğunu da sözlerine ekledi, kara deliğin daha kaliteli fotoğraflarını elde edeceklerini ve teleskoplarını diğer kara deliklere de çevirmeyi planladıklarını ifade etti.

Bu gönderiyi Instagram’da gör

Şu an bir kara deliğin çekilen ilk fotoğrafına bakmaktasınız. 40 milyar kilometre çapındaki bu kara delik, Güneş Sistemi’nin tamamından daha büyük; kütlesi de Güneş’in 6,5 milyar katı. Biliminsanları, M87 adlı bir galakside bulunan bu kara deliğin bilinen en ağır kara deliklerden biri olduğunu düşünüyor. Kara deliğin çevresindeki hare, merkeze doğru çekilen inanılmaz derecede sıcak gazlardan kaynaklanıyor. Gazlar, kara deliğin siyahlığının başladığı sınırdan (olay ufku) sonra deliğin içine girmeye başlıyor. Olay ufkunun ötesindeki kütle çekimi o denli yoğun ki ışık dahi bu çekimden kaçamıyor –kara delikler adını bu karanlıktan alıyor. Bir kara deliğin fotoğrafını çekecek güçte bir teleskop bulunmuyor; bu nedenle bir kara deliğin ilk fotoğrafını çekmek için Dünya’nın çeşitli yerlerine dağılmış, birbirleriyle bağlantılı sekiz teleskoptan oluşan Olay Ufku Teleskopu kullanıldı. Sekiz teleskop ve 200 biliminsanı M87 galaksisinin merkezini 10 gün boyunca taradı. [Fotoğraf: Olay Ufku Teleskopu]

National Geographic Türkiye (@natgeomagazineturkiye)’in paylaştığı bir gönderi (10 Nis, 2019, 7:20öö PDT)

FERYAL ÖZEL KİMDİR

Doktor anne – babadan dünyaya gelen Feryal Özel, 1975 yılında İstanbul’da doğdu. Henüz 3. sınıftayken ailesinin kendisine hediye ettiği bilim ansiklopedisini açıp okuyan ve daha da merakla dolan Feryal Özel öğrenmeyi sevdi ve asla bırakmadı.

FERYAL ÖZEL EINSTEIN İLE AYNI LİSTEDE

Üsküdar Amerikan Lisesi’ne giden Feryal Özel’in ileride dünyanın en zekilerinden oluşan ve içlerinde Albert Einstein ve Jonh Nash gibi bilim adamlarının da bulunduğu 20 kişilik listeye gireceğinden henüz kimsenin haberi yoktu. Lisenin ardından Columbia Üniversitesi’ni burslu kazandı. Burada çift anadal yaparak hem fizik hem uygulamalı matematik alanlarından yüksek onur derecesiyle mezun oldu. Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da Niels Bohr Enstitüsü’nde yüksek lisansını yapan Feryal Özel daha sonra Amerika’ya dönerek Harvard Üniversitesi’nin doktora programına kabul edildi.

Bu yıllarda ise kendisi gibi astrofizikçi olan Yunan asıllı Dimitrios Psaltis ile evlendi. 2002 yılında astrofizik üzerine doktorasını tamamlayan Feryal Özel, 2003 yılında “Büyük Fikirler” adı altında 20 kişiden oluşan dünyanın en zeki bilim insanları listesine adını yazdırdı.

Yüksek manyetik alanda nötron yıldızlarının ilk kuantum hesaplarını yazdığı teziyle ilk kez adını duyurdu. NASA tarafından Hubble Ödülü’ne layık görüldü. Ayrıca Hubble kadrosuna alınan ilk ve tek Türk oldu. Stephen Hawking ile aynı alanlarda çalışan Feryal Özel, alanında o kadar başarılı ki NASA evrendeki gözünü ona emanet etti. Bir kara deliğin doğrudan görüntülenmesini sağlayan Olay Ufku Teleskobu projesini yönetiyor. NASA’nın astrofizik aktivitelerine yöne veren danışma kurulunda da görev yapıyor.