Dünya çapında 200 bilim insanından oluşan ekip ilk kez bir kara deliğin fotoğrafını ya da görselini paylaştı. Görsel dünyanın farklı yerlerinde bulunan 8 teleskoptan toplanılan verilerle edildi.
2012’de hayata geçen ve Olay Ufku Teleskobu adı verilen bu teleskop ağından elde edilen veriler sonucu bir kara deliğin gerçek görseli ortaya çıkmış oldu. Daha önceki kara delik görselleri yalnızca bilgisayar simülasyonlarıydı.
KATIE BOUMAN’IN ALGORİTMASI BİRLEŞTİRDİ
Projeyi 200 bilim insanı yürüttü ama biri var ki o olmasaydı kara delik görüntülenemezdi. Çünkü kara delik fotoğrafının kahramanı Katie Bouman, verileri birleştirerek fotoğraf haline getiren algoritmayı yazan kişi.
Bouman, dünya büyüklüğünde bir telesopa ihtiyaç duyulurken, dünyayı disko topu gibi kullanarak kara deliği gözlemlemenin yolunu buldu.
Katie Bouman projesini katkısını şöyle anlatıyor:
DÜNYA BÜYÜKLÜĞÜNDE TELESKOP İHTİYACI
“Peki, bu nasıl çalışıyor? Hatırlayın, eğer galaksinin ortasında kara delik görmek istiyorsak bu dünya büyüklüğünde teleskop yapmamız gerekmektedir”
DÜNYA DİSKO TOPU GİBİ DÖNERKEN…
“Bir saniye, dünya büyüklüğünde teleskop yapmış gibi davranalım. Bu biraz dünyayı büyük dönen kocaman bir disko topuna dönüştürmeye benzeyecektir. Herbir ayna ışık toplayacak ki daha sonra biz bunları bir araya getirelim. Buna rağmen, biz bunları birçoğunu attık dersek, sadece elimizde birkaç tane kalır. Hâlâ bunları bir araya getirmeye çalışabiliriz, fakat şimdi çok fazla delik var. Kalan bu aynalar teleskoplarımızın yerlerini temsil eder. Bu, fotoğraf elde etmek için oldukça küçük sayıda ölçümlerdir. Fakat, sadece birkaç teleskop konumundan ışık toplamamıza rağmen Dünya dönerken, diğer yeni ölçümleri görmeye başlarız. Diğer bir değişle, disko topunun döndüğü gibi, bu aynalar konumlarını değiştiriyor ve biz resmin değişik parçalarını gözlemlemeye başlıyoruz”
You're looking at the first ever image of a black hole. It was captured by the #NSFFunded @ehtelescope project. #ehtblackhole #RealBlackHole https://t.co/6dglvqrvOs pic.twitter.com/0hclANf4tc
— National Science Foundation (@NSF) 10 Nisan 2019
İŞTE KATIE BOUMAN’IN ALGORİTMASI
“Geliştirdiğimiz bu resim algoritması, altta yatan kara delik resmini yeniden kurmak için disko topundaki boşlukları doldurur. Dünyada her yerde konuşlanmış teleskobumuz olsa idi, yani, tam bir disko topu olsa idi bu çok önemsiz olurdu. Buna rağmen, sadece birkaç örnek görüyoruz ve bu nedenle bizim teleskop ölçümlerimiz ile tam olarak tutarlı sonsuz sayıda olası resim var. Buna rağmen, tüm resimler eşit yapılmadı. Bu resimlerden bazıları, diğerlerine nazaran resim olduğunu düşündüğümüz şeyler gibi görünüyor. Kara deliğin ilk resminin alınmasındaki benim rolüm mümkün olan en makul resmi bulacak ve aynı zamanda teleskop ölçülerine uyduracak algoritmayı dizayn etmektir”
